Monday, May 28, 2007

der weisse Flieder: de CLIP



Sambucus
De vlier uit onze tuin al uitgebreid bekeken? Dan nu nog wat info! De vlier is een geslacht(biologie) van snelgroeiende heesters of kleine bomen. In de lente dragen ze tuilen van witte of crèmekleurige bloemen, gevolgd door kleine rode, blauwachtige of zwarte vruchten. Ook komt er een vlier met paars blad en roze bloemen voor.
Daarnaast zijn er de volgende rassen speciaal voor de productie van bessen met een hoog kleurstofgehalte: 'Skondol', 'Samyl', 'Sampo', 'Mammut' en 'Haschberg'.
Ook nog gezond!
Thee van de bladeren werkt bloedreinigend. Thee van de bloemen versterkt de afweer. Gekookte bessen versterken de stofwisseling en worden ingezet tegen ischias en reuma. Vlierbessensiroop is goed voor de keel bij een verkoudheid. Het helpt de koorts te onderdrukken bij griep. Je kan er ook wijn van maken, zowel van de bloemen als van de bessen. De gisting kan wel eens voor problemen zorgen! Soms klapt de fles waarin het mengsel zich tot wijn aan het omvormen is spontaan uit elkaar. Ik ken mensen waar dat wel eens bij gebeurd is.
Het geeft een heleboel rommel en heeft heel wat extra verfbeurtjes nodig om weer een schone keuken te geven. In Hongarije maken ze van 50 kilo vruchten 1 liter brandewijn. Dat hoge wil nog wel eens voor een fikse kater zorgen, maar zo eens in de honderd jaar, blijft het een leuk experiment om uit te voeren. Dat zelf maken dan. Nog een leuk experiment is het volgende:In Midden-Europa hangen jonge meisjes in de nacht van eenentwintig juni een bloeiende vlierbloesem achter het bed. Hierdoor zal hun toekomstige echtgenoot zich in hun droom openbaren. Aan de bloesem van de vlier worden dus voorspellende krachten toegeschreven. Stond er een vlier in je tuintje dan werd er in oude tijden aan toegedicht dat het onheil bracht. Werd een vlier omgehakt dan kwam de geest van Moedertje Vlier vrij om zich te wraken. Een oud Engels rijmpje bekend als de the Wiccan Rede zegt het zo: "Elder be the Lady's tree, burn it not or cursed you'll be." Volgens de overlevering is de vlier gewijd aan de Godin van de Maan.
Wie heeft ooit al eens Sambuca geproefd, gemaakt van vlierbessen met anijs. Het mintachtig smakende drankje dat in de hete Griekse, Turkse of ergens Oosterse nacht verkoeling brengt.
Je moet de bessen liever niet rauw eten. Ze zijn licht vergiftig net als alle groene delen van de boom, je gaat er van braken zeker als de bessen ook nog onrijp zijn! De lichte giftigheid verdwijnt bij het koken. Je kan van de bessen ook jam maken, taarten of Pontack saus. Maar ik moet wel eerlijk bekennen dat ik niet het vaagste idee heb van hoe die saus smaakt of waar je het bij kunt eten.
In Noordduitsland en Holland wordt de plant wel Flieder genoemd, in Zwitserland en Vorarlberg Holder, in Oostenrijk en Beieren Holler en in Duitsland Holunder.
De vlier stamt uit de familie van de Adoxaceae, er zijn wel 25 soorten waarvan er in Middeneuropa drie soorten voorkomen waarvan de bekendste de Zwarte Sambucus is.
En als het allemaal niet klopt wat hier staat, kijk het dan nog even na in Wikepedia, daar heb ik het ook vandaan: daar stond in het duits nog het volgende te lezen:"Mythologie: Der Holunder war vielen Völkern heilig. Sinti und Roma zogen traditionell vor Holundersträuchen den Hut. Im Baltikum nahmen die heidnischen Ureinwohner an, dass die Berstukken in seinem Unterholz wohnen. Auch Germanen und Kelten glaubten, dass Zwerge bevorzugt im Schatten des Holunders Aufenthalt nehmen.
Kulturgeschichtliche Bedeutung [Bearbeiten]
Der Schwarze Holunder hat viele volkstümliche Namen. Im Althochdeutschen bezeichnet man ihn als »holantar« oder »holuntar«, was »hohl« bedeutet und auf die leicht aushöhlbaren jungen Äste anspielt. Die Nachsilbe »-tar« bedeutet dabei Baum. Im mittel- und oberdeutschen Sprachraum ist das Wort Holunder, oft verändert durch dialektische Abwandlungen, allgemein üblich. Im Niederdeutschen, aber auch oft in Sachsen, spricht man von »Flieder«. Diese Bezeichnung gibt jedoch zu Verwechslungen mit dem Gemeinen Flieder Anlass. Als landschaftsgebundene Abwandlung des Wortes Holunder gelten zum Beispiel in Thüringen Hulandr, im bayrisch-österreichischen Dialekt Holler oder Hulla, im Elsass Hollert, Hauler(t) oder Holdert, in der Schweiz und in Schwaben Holder(stock), Holderbusch. -->
Holunderblütensirup hat die gleichen Wirkstoffe wie Tee. 2 Liter Wasser, 2 Kg Zucker, 50 g Zitronensäure und in den Sirup 2 Handvoll Blüten für 8 Std. bis 4 Tage (je länger desto mehr Aroma) einlegen, dann durch ein Tuch in Flaschen füllen. Kühl und dunkel lagern.
Zo dat is wel genoeg voor de Vlier denk ik zo!
Auf Vlieder Sehen!